Dojrzałość emocjonalna i społeczna, Edukacja w 21 wieku, Kompetencje globalne, Uczenie się przez całe życie

Przejdź milę w moich butach!

Od ponad trzech dekad uczę nastolatków z wielu krajów, ze wszystkich kontynentów. Uczę ich empatii i zrozumienia drugiego człowieka na podstawie wspaniałej powieści „To Kill a Mockingbird” (polski tytuł „Zabić Drozda”) napisanej przez Harper Lee. W szczególności zapada im w pamięć fragment na początku historii, kiedy mała bohaterka Scout nie chce wracać do szkoły po pierwszym dniu. Jej ojciec Atticus, szanowany prawnik w miasteczku Maycomb, fenomenalnie tłumaczy jej zaistniałą sytuację i uczy zrozumienia innych, uczy ją „przejścia się w czyichś butach.”

Świetnie ilustruje to fragment ekranizacji z oskarowym Gregorym Peckiem w roli Atticusa (1962 rok).

Jakiś czas temu otrzymałam mailowe zaproszenie do współpracy z amerykańskim portalem NEWSELA.com i do skorzystania z ich nowego programu „A Mile In Our Shoes”. Matthew Gross, CEO, napisał:

„Nauczyciele robią wiele rzeczy, za które nikt im nie płaci – jak nauczanie empatii. Żyjemy w trudnych czasach. Rzeczowe i kulturalne dyskusje wśród liderów politycznych, w mediach, a nawet w niektórych społecznościach i rodzinach kompletnie załamały się. Dorośli Amerykanie mają silnie ugruntowane przekonania i czasem nie starają się zrozumieć innych. To przekłada się na nasze dzieci. Nauczyciele słyszą to każdego dnia: złośliwe komentarze o dziecku z autyzmem, innym wyglądem czy zachowaniem; debata na lekcji historii kończąca się krzykiem i wskazywaniem palcem; a nawet zajęcia sportowe kończące się bijatyką.

Nie wystarczy biadolenie, że „coś z tym trzeba zrobić”- trzeba działać. Dzieci muszą nauczyć się empatii. Nie da się naprawdę zrozumieć uczuć lub doświadczeń innych z wyrwanej z kontekstu wypowiedzi czy kakofonii telewizyjnej debaty. Młodzi ludzie nie nauczą się empatii w 140 znakach Twittera. 

Na szczęście nauczyciele uczą empatii każdego dnia.Dlatego podjęliśmy inicjatywę „A Mile In Our Shoes we współpracy z portalami „Teaching Tolerance” (Uczymy Tolerancji) oraz „Donors Choose” (Darczyńcy Wybierają, portal wspomagający nauczycieli i klasy w potrzebie). 

A Mile In Our Shoes” promuje naukę empatii poprzez czytanie. Z kolekcji wybranych zestawów tekstów uczniowie mogą czytać o różnych perspektywach i przeżyciach społeczności wiejskich, uchodźców, opowieści rdzennych Amerykanów i  wszelakich imigrantów, opowieści weteranów wielu wojen, opowieści muzułmanów, historie przełomowych kobiet i odważnych osób niepełnosprawnych, i wiele innych.

Nauczanie empatii nieraz oznacza przeprowadzenie w klasie trudnych rozmów, które czasem odkrywają części własnego „ja” z których nie jesteśmy dumni. To może sprawić, że uczniowie będą zajadle bronić się lub gniewać. Dlatego naszym partnerem jest portal „Teaching Tolerance” i inne innowacyjne organizacje, które zapewniają nauczycielom profesjonalną pomoc i materiały dydaktyczne.  

Empatia nie jest umiejętnością, z którą uczeń zetknie się na standardowym teście. Jednak ta umiejętność „chodzenia w butach innej osoby” czyli rozumienia sytuacji i poglądów drugiego człowieka jest jedną z najważniejszych umiejętności jakie dzieci mogą się nauczyć od dorosłych.”

Tyle od Matthew Gross’a. Bardzo mnie cieszy to, że Amerykanie mają takie portale jak „Teaching Tolerance” które wspierają nauczycieli w ich pracy nad budowaniem relacji między uczniami i wskrzeszaniem empatii, a powiedziałabym nawet kompasji – współodczuwania wraz z drugim człowiekiem. Pracy nad zrozumieniem ich „inności” , tak aby uczeń mógł postawić się w sytuacji drugiego, zrozumieć jego perspektywę.  

Chciałabym bardzo by w Polsce także można było korzystać z zasobów takiego programu jak „A Mile in Our Shoes na portalu NEWSELA.com, tak by dzieci w każdej klasie, od 1 do 12, od podstawówki po liceum, mogły czytać opowiadania, blogi, i artykuły o różnych ludziach żyjących teraz w Polsce.

By mogły czytać o mniejszościach narodowych w naszym kraju i ich sprawach, a jest ich przecież 18, choć w sumie to tylko niecałe pół miliona ludzi w skali całego kraju. By mogły czytać o prawdziwych współczesnych bohaterach, o ludziach sukcesu, i o tych, którym się nie powiodło, zastanowić się dlaczego.

Czytać historie osób „sprawnych inaczej”, o ich problemach i sukcesach, ich niesamowite historie i takie normalne, codzienne, a nie tylko suchy opis w artykule „Od ofiary do herosa” Piotra Stanisławskiego na portalu niepełnosprawni.pl.

Fenomenalnym przykładem zza oceanów jest Australijczyk Nick Vujicic i jego historia, z której emanuje jego pozytywne spojrzenie na świat. Na pewno tacy pozytywni bohaterowie istnieją też w Polsce! Gdzie są ich opowieści? Gdzie ich inspirujące klipy na YouTubie? Czy o nich mówi się w szkole? Czy są inspiracją dla innych?

Chciałabym bardzo by uczniowie wszystkich klas mogli czytać opowieści uchodźców o ich dawnym spokojnym, normalnym życiu i o tragedii, którą przeżyli ratując swoje dzieci przed gradem kul i głodem, na przykład Wędrówka Nabu autorstwa Jarosława Mikołajewskiego i Joanny Rusinek.

Chciałabym bardzo by uczniowie wszystkich klas mogli czytać o różnych ludziach, dyskutować w klasie i ze sobą, i wspólnie próbować zastanowić się jak ich – „innych”- zrozumieć. Jak pojąć ich sytuację z ich perspektywy.  A może pomóc?

Chciałabym bardzo by także w Polsce można było korzystać z zasobów dydaktycznych takiego portalu jak „Teaching Tolerance”, gdzie nauczyciele anglojęzyczni znajdują artykuły, pomoce naukowe, publikacje, webinary i mnóstwo pomocnych materiałów – a przede wszystkim społeczność nauczycielską, która nawzajem się wspiera w tej trudnej misji wychowawczej, nauczania empatii i kompasji.

A może już takie portale w Polsce istnieją? Wiem, że są, tylko nie umiem ich znaleźć. Znalazłam to, jeden nauczyciel pisze o empatii (a w komentarzach ktoś inny pisze, że empatii nie da się wyuczyć w szkole, z czym się absolutnie nie zgadzam!). Może jest tych nauczycieli więcej?  Może by się skrzyknęli?

A to już byłby jakiś początek, jakiś zaczątek polskiego portalu „Przejdź milę w moich butach!” wspierającego nauczycieli i ich pracę nauczania empatii, tolerancji i wzajemnego respektu w każdej klasie, od 1 do 12, a nawet w „zerówce”, w każdej szkole i przedszkolu.

Czyż nie warto?

Copyright © 2017-2018 oczkiemwedukacje.pl © 2017-2018 Wszystkie prawa zastrzeżone
%d bloggers like this: